Oryantal Makaracı (ORİENTAL ROLLER) Güvercinleri

GENEL BİLGİLER VE ADLANDIRMA Oryantal makaracının kaynağı, batıda “Asiaminor” olarak bilinen Anadolu’dur. Bu güvercinler, Ortadoğu ve Asya ülkelerinden, bugünkü Hindistan, İran, Irak, Suriye ve Türkiye gibi ülkeler tarafından eskiden beri yetiştirilmişlerdir. Bu ülkelerin bir çoğu eskiden Osmanlı Devleti toprakları içersinde bulunuyorlardı. Kökeni çok eskilere dayanan bu ırk, dünyada bugün bulunan bir çok roller ırkının atası olarak kabul edilmektedir. Bugün dünya üzerinde bulunan makaracı ırklar elde edilirken Oryantal makaracının kullanıldığı bilinen bir gerçektir. Bu güvercinler için yurt dışında kullanılan “Oriental roller” adlandırması ilk kez 1876 yılında İngiltere’de kullanılmış bir tanımlamadır. Avrupa ülkeleri, Avrupa kıtasının doğusunda kalan Asya ülkeleri için “Oriental” (Doğu) kelimesini kullanmaktadırlar. Bu nedenle bu ırkımızı da “Oriental roller” olarak adlandırmışlardır. “Oriental roller” kelime anlamı olarak “Doğulu makaracı” anlamına gelmektedir. Osmanlı devleti döneminde ülkemizde bu güvercinlerin nasıl adlandırıldıklarını şu an için bilemiyoruz. Türkiye’de bu ırk için bugün Oryantal makaracı adlandırmasını kullanıyoruz.

FİZİKİ ÖZELLİKLERİ

Genel görünüş olarak Oryantal makaracılar orta büyüklükte güvercinlerdir. Kuşun duruş şekli önemlidir. Vücut sert, dik ve orta yükseklikte durmalıdır. Kafaları kubbe biçimli düzgün yuvarlaktır. Alın orta yükseklikte biraz geniş biçimli ve hafif öne çıkıktır. Boyun orta uzunluktadır. Göğüs geniş biraz ileri doğru çıkık ve gergindir. Bacaklar orta uzunlukta, koyu kırmızı ve kesinlikle paçasızdır. Bu güvercinlerde ön tepe ya da arka tepe bulunmaz. Kanatlar kuyruk altında taşınır. Kuyruk geniş ve yay biçiminde açıktır. Kuyruk telek sayısı 14-18 arasında değişir. Kafa ve kuyruk arasında kuşun bel kısmında düzgün bir oyukluk bulunmalıdır.

Kanatlar:

Fiziksel anlamda en belirgin özellikleri, “düşük kanatlı” olarak tanımlanan şekilde, kanatların kuyruk altında taşınmasıdır. Ülkemizde bulunan makaracı ırklar içersinde bu özellik sadece Oryantal ve İzmir makaracılarında görülmektedir. Bazen Trakya makaracılarının da kanatlarını kuyruk altında taşıdıklarına rastlanmakla birlikte bu genel bir özellik değildir ve bu kuşun kırma olduğu anlamına gelir. Kanatlar kuyruk altında taşınmakla birlikte yere değmemeli ve yerde sürünmemelidir. Kanatlarını yerde sürükleyen bir kuş ciddi şekilde değer kaybeder. Aynı şekilde kanatlarını kuyruk üzerinde taşıyan kuşlar ise tamamen değersiz olarak görülürler. Kuyruk yukarı doğru hafif dik bir biçimde durmalıdır. Burada dikkat edilecek nokta kuyruk ile boyun arasındaki çukurluk kısmın tatlı bir yay biçiminde olmasıdır.

Kuyruk:

Kuyruk telek sayısı genellikle 14–18 arasında değişmektedir. 20 ye kadar olan telek sayısı normaldir ve standartlar içindedir. Bu güvercinlerin en önemli karakteristik özellikleri 14 den fazla kuyruk teleğine sahip olmalarına karşın kuyruk üstü yağ bezesi bulundurmamalarıdır. Kuyrukları normalden biraz daha uzun olur. Ancak kuyruğun uzunluğu, kanat uçları ile aynı hizada olmalıdır. Uzun kuyruklularda, kuyruk ve boyun arasındaki yay şeklinde olması gereken çukurluk düzgün oluşmayacağı için kuşun formu bozulmaktadır. Bu güvercinlerin kuyruğunun orta kısmında “çatal” tabir edilen kuyruk tüyleri bu cinsin bir özelliği olarak yorumlanmaktadır. Aynı şekilde kuyruk tüylerinin iç kısma kapanması dikkat çekici bir özelliktir. Kuş normal dururken kuyruğun genişliği aşağı yukarı omuz genişliğine eşit olmalıdır. Daha geniş kuyruklar da ilgi çekmekle birlikte çok geniş kuyruk fazla tercih edilmez.

Gaga ve göz rengi:

Oryantal makaracılarda göz ve gaga rengi konusunda fazla saplantılı olunmamasında yarar vardır. Ancak koyu ve alacalı gözler tercih edilmezler. Bu güvercinlerde gaga ve göz rengi açık renk olmaktadır. Bunun yanı sıra gaga ucundaki zikir denilen siyahlık, siyah renk kuşlarda uygun karşılanmaktadır. Tırnak ve gaganın aynı renk olması gerekir.

UÇUŞ ÖZELLİKLERİ

Oryantal makaracılar, makaracı ırklar içersinde farklı performansları ve fiziksel yapıları ile dikkati çekmektedirler. Uçuş özellikleri diğer makaracı ırklara benzemektedir. Yüksek ve uzun uçuş özellikleri bulunur. Bu güvercinler iyi bir eğitimle çok iyi uçma ve iyi makara yapma özelliklerine sahip olabilirler. Bu güvercinler uçurulduklarında daireler çizerek yükselirler. Belli bir yüksekliğe geldiklerinde çoğu kez kanatlarını birbirine vurarak ses çıkartırlar ve arkasından makara yaparak aşağıya düşerler. Aşağıya düşüşleri sırasında kendilerini sıkmazlar. Makara hareketleri taklalar atarak ve yine daireler çizerek gerçekleşir. Makara hareketini geliştirme süreleri kuşun durumuna göre kısa yada uzun bir zaman alır. Bazen hiç makara yapmayan kuşlara da rastlanır. Ancak bu kuşların yavrularında makara yapan kuşlar bulunabilir.

ORYANTAL MAKARACILARDA GÖRÜLEN RENK TİPLERİ

Oryantal makaracılarda değişik renk tipleri bulunmaktadır. Siyah, beyaz, kırmızı, sarı, mavi, kahverengi gibi temel renklerin yanı sıra bu renklerin beyazla karışımı şeklinde alacalı, çilli renk tiplerine de rastlanmaktadır. Bademli (Almonds), kurşuni-gri (Grizzles) gibi farklı renk tiplerini bu güvercinlerde görebilmek mümkündür. Görülen bütün renk tiplerini şu şekilde sıralayabiliriz. Aşağıdaki renk tiplerinin yanı sıra kırmızı beyaz kanatlı, siyah beyaz kanatlı ve çakmaklı beyaz kanatlı renklere de rastlamak mümkündür. Ayrıca kuşun cinsiyetine ve yaşına bağlı olarak renk yapısı kendi içinde bazı değişiklik gösterebilmektedir.

1) Siyah: Kuşun bütün vücudu düz renk siyahtır. Kanatlar üzerinde şeritler bulunmaz.

2) Beyaz: Kuşun bütün vücudu düz renk beyazdır. Kanatlar üzerinde şeritler bulunmaz.

3) Kırmızı: Kuşun bütün vücudu düz renk kırmızıdır. Kanatlar üzerinde şeritler bulunmaz.

4) Sarı: Kuşun bütün vücudu düz renk sarıdır. Kanatlar üzerinde şeritler bulunmaz.

5) Mavi (Küllü): Kuşun bütün vücudu koyu ton bir mavidir. Kanat üzerleri şeritlidir.

6) Siyah Çilli (Siyah benekli, siyah kaplan): Hakim renk beyaz olup siyah benekler bütün vücuda yayılmıştır. Makbul kabul edilen bir renk tipidir.

7) Gümüşi Çilli (Gümüşi benekli, Gri kaplan): Hakim renk gümüşi gri olup gri benekler bütün vücuda yayılmıştır. Makbul kabul edilen bir renk tipidir.

8) Kırmızı Çilli (Kırmızı benekli, Kırmızı kaplan): Hakim renk beyaz olup kırmızı benekler bütün vücuda yayılmıştır.

9) Çakal (Çok renkli): Bütün açık ve koyu badem renkleri vücudun her tarafına dağılmıştır. Bu güvercinlerde kanat ve kuyruk tüyleri sarı, siyah ve beyaz olarak görülebilir. Bu renkte kalıtım çekinik bir karakter izler. Yani yavrular ana ya da babanın özelliklerine benzemeyebilir.

10) Şekeri (Koyu zeytinli veya açık kırmızı)

11) Zeytini (Kara pal)

12) Limoni (Zavrak)

13) Sabuni (Gök veya açık mavi)

Not: Bu yazının hazırlanması sırasında verdiği bilgilerden dolayı Çorlu/Tekirdağ’dan değerli yetiştiricimiz Tayyar Başaran’a teşekkür ederim.